Πώς μπορούν να εξαλειφθούν οι διακρίσεις και ο στιγματισμός στα ΑμεΑ; Υφίστανται ελλείματα στην κοινωνική τους ενσωμάτωση;
Ο Δήμος Πειραιά, σε συνεργασία με το ΚΜΟΠ – Κόμβος Εκπαίδευσης & Καινοτομίας ΑΜΚΕ (ΚΜΟΠ) και το Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ανάπτυξης & Καινοτομίας Ι.Κ.Ε. (ΙΝΕΠΑΚ), εκπόνησαν μελέτη χαρτογράφησης στον Δήμο Πειραιά, προκειμένου να καταγραφούν οι ανάγκες των ΑμεΑ και να αναπτυχθούν προτάσεις πολιτικής.
Παρά το γεγονός ότι, ιδίως τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την κοινωνική ενσωμάτωση των ΑμεΑ, διαπιστώνεται ότι υφίστανται ακόμα μεγάλα ελλείματα, τα οποία ενίοτε δημιουργούν ένα περιβάλλον διακρίσεων και στιγματισμού. Η αδυναμία της πολιτείας να προσφέρει αποτελεσματική συνδρομή στα ΑΜΕΑ αντανακλάται και στο γεγονός ότι κατά τεκμήριο το συγγενικό τους περιβάλλον είναι εκείνο που αναλαμβάνει να καλύψει τα κενά της κρατικής πολιτικής. Η κρατική πρόνοια για τα ΑΜΕΑ είναι αναποτελεσματική και τα μέλη των οικογενειών επωμίζονται το φορτίο. Για τους ανθρώπους αυτούς, δηλαδή τα μέλη της ευρύτερης οικογένειας, δεν υπάρχει οργανωμένη μέριμνα για την ψυχοσυναισθηματική και ψυχοκοινωνική τους υποστήριξη.
Η βελτίωση των συνθηκών ζωής των ατόμων με ειδικές ανάγκες αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πολιτικές προκλήσεις της εποχής μας. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή και η ευημερία όλων των πολιτών, απαιτούνται βαθιές αλλαγές και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, καθίσταται προφανής η ανάγκη ανάπτυξης μιας ολιστικής και συμπεριληπτικής στρατηγικής για τα ΑΜΕΑ, η οποία αφενός θα λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, αφετέρου θα δίνει πρακτικές λύσεις σε αυτά με γνώμονα και στόχο την αναβάθμιση του επιπέδου ζωής των ΑΜΕΑ. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να σχεδιαστεί μεν σε εθνικό επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα να εξειδικεύεται στο τοπικό επίπεδο, καθώς είναι πιθανόν να υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες ανάλογα με την περιοχή διαμονής ενός ΑΜΕΑ (π.χ. σε αστική ή σε αγροτική περιοχή, σε ορεινό ή σε νησιωτικό οικισμό κ.ο.κ.).
Οι κύριοι άξονες πάνω στους οποίους θα μπορούσε να βασιστεί μια νέα στρατηγική για τα ΑΜΕΑ είναι οι εξής:
- Πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη: Πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλα τα ΑΜΕΑ θα έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη που να ανταποκρίνεται στις δικές τους ανάγκες.
- Εκπαίδευση και κατάρτιση: Η επένδυση σε εκπαίδευση και κατάρτιση για τα ΑΜΕΑ πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά. Προγράμματα που προσαρμόζονται στις ατομικές ανάγκες και δυνατότητες τους πρέπει να είναι προσβάσιμα και να προσφέρουν γνώσεις και δεξιότητας υψηλής ποιότητας, που θα είναι προσαρμοσμένες στη σύγχρονη πραγματικότητα.
- Στήριξη στην απασχόληση: Η δημιουργία προγραμμάτων για την εύρεση εργασίας και την ενίσχυση της απασχόλησης των ΑΜΕΑ πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Αυτό περιλαμβάνει την πρόσβαση σε εργασίες που να ανταποκρίνονται στις δεξιότητές τους και την προστασία από τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας.
- Κοινωνική ένταξη: Πρέπει να προωθηθούν πολιτικές που ενισχύουν την κοινωνική ένταξη των ΑΜΕΑ, προάγοντας τη συμμετοχή τους σε κοινωνικές δραστηριότητες και προγράμματα ανθρωπιστικής υποστήριξης.
- Πρόσβαση στον δημόσιο χώρο: Είναι απαραίτητα η βελτίωση της πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες σε δημόσιους χώρους, όπως πάρκα, κτίρια και μέσα μαζικής μεταφοράς, μέσα τις κατάλληλης προσαρμογής όλων των υποδομών και υπηρεσιών.
- Νομοθεσία για τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ: Η θέσπιση αυστηρών νόμων που προστατεύουν τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ και επιβάλλουν κυρώσεις για την παραβίασή τους είναι απαραίτητη.
- Υποστήριξη για τις οικογένειες: Οι οικογένειες που φροντίζουν ΑΜΕΑ πρέπει να λαμβάνουν οικονομική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, καθώς αντιμετωπίζουν εξαιρετικές προκλήσεις.
- Υποστήριξη της αυτονομίας: Οι πολιτικές πρέπει να επικεντρώνονται στην ενίσχυση της αυτονομίας των ατόμων με ειδικές ανάγκες, ενθαρρύνοντας την ανεξαρτησία τους σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.
- Ευαισθητοποίηση της κοινωνίας: Είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με τα θέματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες και να προωθηθεί η εκπαίδευση σχετικά με την ανεκτικότητα και τη συμπερίληψη.
Η χαρτογράφηση εκπονήθηκε κατά την περίοδο 2/2023 – 8/2023, στο πλαίσιο της Πράξης: Δίκτυο Υπηρεσιών Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Διακρίσεων και Βελτίωσης της Ποιότητας Ζωής των Ευάλωτων και Ειδικών Ομάδων (μεταξύ των οποίων ΑΜΕΑ, Έφηβοι-Νέοι με υψηλό κοινωνικό κίνδυνο κ.λπ.), στον Δήμο Πειραιά
Πληροφορίες για το έργο και τη χαρτογράφηση, μπορείτε να λάβετε, επικοινωνώντας:
- Ηλεκτρονικά: education-hub.kmop.org/el/amea
- Τηλεφωνικά: 210-4118516
- Email: socialnet@kmop.org
- Δια ζώσης: Ματρόζου 1 & Τζαβέλλα, Πειραιάς
Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης